استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران ، atefeh.nazari@gmail.com
چکیده: (1659 مشاهده)
مقدمه: نوجوانی دورهی ایجاد تغییرات جسمی، شناختی، اجتماعی- عاطفی برای افراد است و با افزایش توانایی در تفکر، شروع بلوغ و تغییر در روابط با خانواده، دوستان، انتظارات، نقشهای خانوادگی، مسئولیتها، مدیریت تکالیف زندگی بدون وابستگی بیش از حد به افراد دیگر و ایجاد جهتگیری جدیدی برای آینده بهعنوان بزرگسالان مستقل و مولّد همراه است و مسائل مرتبط با سلامت روان (از جمله شایستگی اجتماعی و انعطافپذیری هیجانی) در این دوره اهمیت پیدا میکند. هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر راهبرد یادگیری خُرد و بررسی اثربخشی آن بر شایستگی اجتماعی و انعطافپذیری هیجانی نوجوانان با روش آمیخته انجام شد. مواد و روشها: در بخش کیفی از روش اسنادی و در بخش کمی از طرح پیشآزمون-پسآزمون و پیگیری استفاده شد. تولید محتوی الکترونیکی براساس الگوی کمپ در شش مرحله، انجام شد و بسته آموزشی در(8) جلسه تدوین و توسط (10) متخصص، با روش نسبت روایی محتوایی (CVI) والس و باسل، اعتباریابی شدند. نتایج نشان داد که (CVI) بسته تدوین شده بالاتر از (0/79) است. جامعه آماری بخش کمی، دانشآموزان دختر متوسطه اول شهر کرج در سال بودند که از بین آنها (50) نفر به روش تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش (هر گروه 25 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش آموزش تنظیم هیجان را در (8) جلسه دریافت کرد و گروه کنترل مداخلهای دریافت نکرد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه شایستگی اجتماعی اسمارت و سانسون (2003) و انعطافپذیری هیجانی رشید و بیات (1398) استفاده شد. دادهها با استفاد از تحلیل کوواریانس در نرم افزار SPSS نسخه 25، تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها: معدل تحصیلی گروه آزمایش (17/04) و گروه کنترل (16/91) بود. نتیجه شاخص روایی محتوایی نشان داد بسته آموزشی تنظیم هیجان مبتنی بر راهبرد یادگیری خُرد از اعتبار مطلوبی برخوردار است (0/79< CVT). نتایج دیگر نشان داد که آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر راهبرد یادگیری خُرد بر بهبود شایستگی اجتماعی و انعطافپذیری هیجانی دانشآموزان متوسطه اول بهطور معناداری مؤثر بوده (0/05>P) و تأثیر آن ماندگاری داشته است(0/05> P). نتیجهگیری: مشاوران محیطهای آموزشی و روانشناسان سازمانی از الگوی آموزشی تدوین و رواسازی شده در پژوهش حاضر میتوانند برای تقویت شایستگی اجتماعی، انعطافپذیری هیجانی فراگیران از جمله دانشآموزان و کارکنان از جمله پرستاران استفاده کنند.