مینا انصاری، قدرت الله عباسی، رمضان حسن زاده،
دوره ۱۳، شماره ۱ - ( ۹-۱۴۰۳ )
چکیده
مقدمه: سرطان پستان در حال حاضر شایع‌ترین تشخیص سرطان و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است. برای بیماران مبتلا به سرطان پستان، درد یک علامت شایع و ناتوان‌کننده است که می‌تواند بر سلامت جسمانی، هیجانی و معنوی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. در این کارآزمایی تصادفی کنترل شده است.
هدف: هدف ما تعیین تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله با درد معنا محور و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) بر خودکارآمدی درد و امید به زندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان بود.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر در قالب یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده انجام شد. جامعه آماری این مطالعه شامل بیماران مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌کننده به بخش آنکولوژی و رادیوتراپی بیمارستان بازرگانان و مرکز رادیوتراپی و آنکولوژی روشنا در شهر تهران در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۱ بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس ۴۵ نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل تخصیص داده شدند. مهارت‌های مقابله با درد معنا محور در ۶ جلسه و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی در ۸ جلسه آموزشی به صورت گروهی ارائه شدند. شرکت‌کنندگان سه گروه، مقیاس خود کارآمدی درد (نیکولاس، ۲۰۰۷) و پرسشنامه امید اسنایدر (۱۹۹۱)، در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه را تکمیل کردند. داده‌های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرنی در فضای نرم‌افزار SPSS۲۷ مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: مهارت‌های مقابله با درد معنا محور و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی تأثیرات معناداری بر افزایش خودکارآمدی درد و امید به زندگی در بیماران مبتلابه سرطان پستان داشتند. بین تأثیرگذاری مهارت‌های مقابله با درد معنا محور و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی درد در پژوهش حاضر تفاوت معناداری گزارش نشد. بدین‌سان مداخله مهارت‌های مقابله با درد معنا محور تأثیر بیشتری بر افزایش امید به زندگی در بیماران مبتلا به سرطان پستان نشان داد (۰۰۱/۰> P).
نتیجه‌‌گیری: آموزش مهارت‌های مقابله با درد معنا محور و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی از اثربخشی قابل‌توجهی در جهت افزایش خود کارآمدی درد و امید به زندگی در بیماران مبتلابه سرطان پستان در ایران برخوردار هستند. از این‌رو، متخصصین، پژوهشگران و درمان گران این حوزه می‌توانند از این مداخله‌ها به‌عنوان گزینه‌های مؤثر درمانی جهت بهبود کارکردهای روان‌شناختی بیماران مبتلابه سرطان پستان در کنار درمان‌های پزشکی آن‌ها استفاده کنند.
